Oxytocine factoren. Oxytocine, is dit niet het hormoon dat de borstvoeding stimuleert, d.w.z. de ‘toeschietreflex’ regelt? Betekent dit dan ook dat moeders die borstvoeding geven meer kans maken op een PPD dan flesmoeders?
Oxytocine factoren
De oorspronkelijke inspiratie voor dit blog was een bericht op Ouders Online [Oxytocine ongeschikt voor PND] en dan vooral de vraag van een lezer die daarop volgde: Is dit niet het hormoon dat de borstvoeding stimuleert, d.w.z. de ‘toeschietreflex’ regelt? Betekent dit dan ook dat moeders die borstvoeding geven meer kans maken op een PPD dan flesmoeders? (het Ouders Online artikel verwijst naar dit onderzoek. [samenvatting]
- PPD is een correctere term dan PND. PND staat voor Post Natale Depressie en PPD voor Post Partum Depressie. Nataal verwijst naar het proces van geboren worden door de baby; partus (waarnaar partum verwijst) is het moederlijke perspectief van een kind baren. Het is de moeder die depressief wordt, dus is het correcter te verwijzen naar partus dan naar nataal. Zie ook Wiki
Mijn antwoord: Ja, dat is hetzelfde hormoon, en nee, moeders die borstvoeding geven hebben niet meer kans op PPD dan moeders die hun kind anders of met andere melk voeden. Dit onderzoek is uitgevoerd met nasaal toegediende synthetische oxytocine. Ik heb niet het hele oorspronkelijke onderzoek gelezen enkel de samenvatting; het is daarom moeilijk om de uitkomsten van dit onderzoek te duiden. Het is al helemaal neit mogelijk om deze uitkomsten van synthetische oxytocine door te trekken naar natuurlijke afscheiding van oxytocine door een voedende moeder. Aan de andere kant is het al wel bekend dat stoppen met borstvoeding een bestaande PPD kan verergeren en dat het geven van borstvoeding zowel positieve als negatieve effecten kan hebben op het ontstaan of de hevigheid van PPD. Veel hangt daarbij af van de ”kwaliteit” van de borstvoeding, of liever gezegd van de perceptie van die kwaliteit door de moeder. Oxytocine ondersteunt de moeder in haar moederschap en zorgt voor stress reductie en dus verminderd PPD risico, maar als het minder goed gaat (bijvoorbeeld slaapgebrek, pijn, zorgen over het moederschap of de hoeveelheid en voedzaamheid van de melk), dan kan dat juist versterkend werken op het ontstaan of de ernst van PPD. Over dit onderwerp kan ik het werk van Kathy Kendall-Tackett aanraden, de tabs postpartum depression en breastfeeding.
Dan is er nog een andere kant en dat is de velzijdigheid van het hormoon oxytocine zelf (lees daarover bijvoorbeeld De Oxytocine Factor van Kerstin Moberg). Behalve voor de toeschietreflex, orgasme en de barensweeën (en de invloed op emotie, zorg- en bechermgedrag) zorgt dit hormoon ook voor de peristaltiek van de bloedsomloop en de spijsvertering. Bij sommige vrouwen zorgt de afgifte van oxytocine voor het opwekken van de toeschietreflex (of een orgasme) voor een versterkte peristaltiek van bijvoorbeeld de maag, waardoor een golf van misselijkheid kan optreden, of van de bloedsomloop, waardoor de bloedtoevoer naar de hersenen kan worden onderbroken, wat voor hoofdpijn of een black-out kan zorgen. Er bestaat ook een fenomeen met de naam Dysforische Toeschietreflex, waarbij de oxytocinestroom een negatief effect heeft op het gevoel van welbehagen (dat gewoonlijk het gevolg is), waardoor de moeder een gevoel van diepe neerslachtigheid kan ervaren. Ik vermoed dat in het hierboven besproken onderzoek van eenzelfde mechanisme sprake was.
De duistere kant van oxytocine? [Knuffelhormoon blijkt een duistere kant te hebben.] Wellicht is de eigen eerdere negatieve ervaring met gevoed, opgevoed en verzorgd worden een verklaring voor het averechtse effect van oxytocine bij postpartumdepressie en mogelijk ook bij verschijnselen als de dyforische toeschietreflex. Dit onderzoek gaat ook in op mogelijke achtergronden voor a-typische reacties op oxytocine: Early experience in humans is associated with changes in neuropeptides critical for regulating social behavior.
Ik zou het hierin beschreven effect bij muizen niet direct als negatief beschrijven. Het is een verdedigingsmechanisme, een manier om met versterkte feedback individuen gevaarlijke te situaties te leren herkennen.
Zo werkt het versterken van de sociale band door oxytocine aan de andere kant ook als hulpmiddel om de groep te verdedigen tegen vreemden, door het creëren van een verdedigende of agressievere houding tegenover onbekenden, mogelijke indringers en aanvallers dus, te veroorzaken. [Oxytocin, the ‘hugging hormone’ causes aggression toward competing groups.] Voor een vrij kwetsbare diersoort als de mens, die, hoewel zelf ook roofdier tegelijkertijd prooidier voor fysiek beter uitgeruste roofdieren is, is het beschermen van de eigen groep van levensbelang. Het argwanend tegemoet treden van vreemden van de eigen soort en tegelijkertijd het verhogen van het vertrouwen van de individuen van de eigen groep, is daarbij een logische component.
depression:-lowers their current mood-causes mothers to report that their infants are more
difficult but their relationship with them is more positive-increases their protective response
towards them in the presence of a socially intrusive stranger,-and causes them to rate a
newborn cry sound as more urgent but to indicate that they would choose a more harsh care-
giving strategy in response to this cry. Further research should be embarked upon prior to
using this as a treatment in women suffering postnatal depression.
Het bericht Oxytocine factoren verscheen eerst op Eurolac Lactatiekunde.